Nawigacja samochodowa za darmo w jezyku polskim. automapa 2018. mapa polski bez internetu. mapa samochodowa polski za darmo. mapa europy offline. mapa polska. GPS nawigacja darmowa po polsku bez internetu. mapy offline i nawigacja free. współrzędne geograficzne. nawigacja bez internetu za darmo Europa. mapa satelitarna na żywo. nawigacja kręty - tłumaczenie na angielski oraz definicja. Co znaczy i jak powiedzieć "kręty" po angielsku? - spiral, twisting, twisty, winding, sinuous, tortuous, devious. W szkòle/ W szkole - PRAWO UE - ŹRÓDŁA I ZAKRES .. - Quizz o szkole - O rety! przymiotnikowe krety! - O rety, krety! (owoce) Mapa polityczna Europy Rysunek z opisami. Krety! autor: Jakobdziedzic. Klasa kraje europy 24 pytania 1-24 po polsku. Rysunek z opisami. autor: Owczarczak. Portal Wordwall umożliwia szybkie i łatwe tworzenie wspaniałych materiałów dydaktycznych. Wybierz szablon. Wprowadź elementy. Pobierz zestaw ćwiczeń interaktywnych i do wydruku. Dowiedz się więcej. Posegregój wyrazy z Ó i U - u czy ó wymienne - Pisownia z ó i u. - Krzyżówka - Wyrazy z "u" i "ó" - u czy ó - Ułóż wyrazy z ó manfaat salep pi kang shuang untuk miss v. Heraklion jest zabytkowym skarbem Krety. Miasto obfituje w ciekawe pozostałości po Wenecjanach, a jego okolice są znane ze śladów kultury minojskiej. Jeśli chcesz się dowiedzieć, co ciekawego czeka na ciebie w pobliżu Heraklionu, zajrzyj do artykułu o Krecie. Muzeum Archeologiczne Ponad 15 tys. artefaktów i 5,5 tys. lat historii skupionych w jednym miejscu – XX-wiecznych murach Muzeum Archeologicznego w Heraklionie. Instytucja jest jedną z największych w Grecji i jedną najważniejszych w Europie. Jej perełką jest najcenniejsza na świecie kolekcja artefaktów kultury minojskiej. Dużo tych -naj, choć w pełni uzasadnionych. Muzeum naprawdę imponuje rozmachem. Warto zwrócić uwagę na ceramikę, broń, miniaturowe figurki czy wyroby ze złota i metalu. Fontanna Morosini Misternie rzeźbiona Fontanna Morosini jest jednym z najcenniejszych i najbardziej rozpoznawalnych zabytków weneckich w Heraklionie. Jej charakterystycznym punktem są cztery głowy lwów, z których paszcz wylewały się strumienie wody, mającej napoić spragnionych mieszkańców. Dzisiaj fontanna pełni już tylko funkcje estetyczne i można powiedzieć rozrywkowe. Zlokalizowana na tzw. Placu Lwów jest popularnym miejscem spotkań młodych ludzi szykujących się wieczorną eskapadę po pobliskich barach. Wenecka Loggia Wenecka Loggia uchodzi za najelegantszy zabytek w mieście. Być może z tego powodu stała się siedzibą miejskiego ratusza. W ten sposób udało się także podtrzymać funkcję budynku jako miejsca spotkań wysoko postawionych mieszkańców Heraklionu. Loggia imponuje architekturą. Jej parter został utrzymany w surowym stylu doryckim i kontrastuje z misternie dekorowanym piętrem w stylu jońskim. Kościół św. Tytusa Tylko nieduży krzyż na szczycie kopuły kościoła wskazuje na sakralny charakter tego zabytku – architektonicznie odbiega on bowiem od tradycyjnych kościół. Przez wieki zmieniał zresztą swoją funkcję ze świątyni katolickiej w meczet, z meczetu w kościół ortodoksyjny. Jego największym skarbem jest czaszka św. Tytusa, pierwszego biskupa Krety. Muzeum Historyczne Krety 1700 lat historii Krety zostało zaklętych we wnętrzu neoklasycznego budynku z początków XX w. Jego fascynujące eksponaty odtwarzają bieg dziejów wyspy i życia jej mieszkańców od okresu wczesnobizantyjskiego do II wojny światowej. Wśród nich zobaczysz obrazy słynnego El Greco, model miasta z poł. XVII w., wenecką biżuterię ze złota, haftowane szaty i przedmioty codziennego użytku w części etnograficznej. Katedra Agios Minas W XIX w. mieszkańcy Heraklionu postanowili podziękować swojemu patronowi św. Menasowi za opiekę, budując ku jego czci jedną z największych świątyń na Krecie. Okazały kościół zachwyca architekturą i bogatym wnętrzem. Zwróć tylko uwagę na ogromnych rozmiarów złocone żyrandole i wysokie kolumny, których biel kontrastuje z wielobarwnymi malowidłami na sklepieniu i ścianach. Twierdza Koules Stojąca u końca portu w Heraklionie XVI-wieczna twierdza jest wyraźnym symbolem miasta, który odzwierciedla jego burzliwą historię. Architektura warowni o potężnych, kamiennych murach ułożonych w kwadrat wskazuje na dzieło Wenecjan. Z kolei jej nazwa – Koules (z tureckiego twierdza) – przypomina o dominacji Turków na Krecie. Budowla dzieliła się na 26 pomieszczeń zlokalizowanych na dwóch piętrach. Po renowacji w 2016 r. zabytek wzbogacił się o ciekawą wystawę przybliżającą losy tego miejsca. Z twierdzy rozciąga się zapierający dech w piersiach na okolicę. Grób Nikosa Kazantzakisa Autor słynnego Greka Zorby został w Heraklionie uhonorowany w szczególny sposób – jego ciało spoczęło w Bastionie Martinengo na szczycie weneckiego fortu. Miejsce jest chętnie odwiedzane ze względu na potężne mury weneckie i rozciągający się z nich widok. Warto tam przyjść, zachwycić się morską scenerią i wziąć sobie do serca słowa wyryte na nagrobku Nikosa Kazantzakisa: „Nie oczekuję niczego. Nie obawiam się niczego. Jestem wolny!” CretAquarium Nie ma w Europie większego i nowocześniejszego akwarium niż CretAquarium niedaleko Heraklionu. Na 1600 m kw. skupiono esencję podwodnego życia, głównie tego toczącego się w morzach wokół Krety. Ze 100 punktów widokowych można tam stanąć oko w oko z 2500 przedstawicieli 250 gatunków zwierząt morskich. Muzeum jest interaktywne, wyposażone w ekrany dotykowe, peryskopy, mikroskopy – wszystko po to, żeby jak najlepiej zgłębić tajniki podmorskiej krainy. Liczba wyników dla zapytania 'o rety krety po polsku sporty': 10000+ o rety krety owoce O rety! Krety! Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Dorośli Liceum Technikum Biologia Polski O,rety krety warzywa O rety! Krety! Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Dorośli Liceum Technikum Biologia Chemia Fizyka Geografia Historia Informatyka Polski Przyroda Technika O rety krety -ów O rety! Krety! Klasa 2 Klasa 3 Alfabetyzacja Ortografia Pisownia Polski Rozwój języka MINECRAFT O RETY KRETY! O rety! Krety! Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Dorośli Liceum Technikum o rety krety owoce O rety! Krety! Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Dorośli Liceum Technikum Angielski Biologia Chemia Fizyka Francuski Geografia Historia Hiszpański Informatyka Matematyka Muzyka Niemieckim Ortografia Polski Przyroda Rosyjski Technika WOS o rety krety O rety! Krety! Zerówka Klasa 1 Klasa 2 Klasa 3 Klasa 4 Klasa 5 Klasa 6 Klasa 7 Klasa 8 Gimnazjum Liceum Technikum Angielski Biologia Chemia Fizyka Francuski Geografia Historia Hiszpański Informatyka Matematyka Niemieckim Ortografia Polski Przyroda Religia Rosyjski WOS kocie psocie Cyklady to chyba najbardziej klimatyczny archipelag Grecji. To właśnie tutaj znajdują się wyspy, które uchodzą za “najbardziej greckie”, inaczej mówiąc: te, które widujemy najczęściej na pocztówkach. Grecja w czystej postaci. Zapraszamy Was do naszego przewodnika po Cykladach, który pokazuje, jak rozplanować sobie rejsy po wyspach promem: od jednej, do drugiej. Ile to trwa, ile kosztuje i w jakiej kolejności zwiedzać greckie wyspy archipelagu Cyklady? Najlepszy kierunek pływania po Cykladach: Najtaniej, najciekawiej i najmniej męcząco jest rozpocząć od wyspy Kithnos (2,5 h promem z Pireusu). Następnie, krótki promem udamy się na Paros, skąd warto popłynąć na Naxos. Z Naxos szybko dopłyniemy na Ios, a z Ios na Santorini, na końcu zostawiając Kretę. Z Krety mamy sporo tanich połączeń lotniczych nie tylko do Aten, ale też do Polski. Wyspy greckie – mapa z rozplanowaną kolejnością rejsów Trasę tę można skracać lub poszerzać o niektóre wyspy, na przykład Astypaleę lub o Mykonos, ale nie można jej dowolnie modyfikować, bo “nie z każdej wyspy dostaniemy się na każdą”. Ile wysp na Cykladach w ciągu 10 dni urlopu zdążę odwiedzić? Dodatkowo, należy rozplanować wszystko tak, aby było jak najmniej rejsów powrotnych i kręcenia się w kółko – to strata czasu i pieniędzy. Warto również wspomnieć, że niektóre wymienione wyspy są dla koneserów i większości osób będzie się tam po prostu nudzić (taka może okazać się Kea i Kythnos, Amorgos, Antyparos). Należy to wziąć pod uwagę szczególnie wtedy, gdy mamy tylko 10 dni urlopu. Ten okres czasu na pewno nie wystarczy na zobaczenie wszystkich opisanych wysp – trzeba wycinać niektóre punkty. Jeśli to nasz pierwszy raz w Grecji i do dyspozycji mamy max 10 dni, prawdopodobnie najlepiej wziąć wtedy pod uwagę jedynie Paros, Santorini, Mykonos i Naxos. Na Kretę prawdopodobnie nie wystarczy już czasu. Aby poszerzyć wskazaną wyżej trasę o Mykonos, trzeba po prostu zrobić kółko i dotrzeć na tę wyspę z Naxos. Aby kontynuować rejs, należy wrócić z Mykonos na Naxos. Rejs po wyspach greckich uwzględniający wyspę Astypalea – jak to zrobić? Jeśli w powyższej trasie chcemy jeszcze uwzględnić Astypaleę, konieczne jest wypłynięcie na nią z Naxos. Wówczas kierunek powinien wyglądać tak: Kythnos – Paros – Mykonos – Naxos – Astypalea – Naxos – Ios – Santorini – Kreta. Jak widać, uwzględnienie Astypalei wymusza na nas zawrócenie na Naxos, skąd dopiero możemy płynąć dalej na Ios. Dodatkowo, promy na Astypalea poza sezonem, potrafią pływać czasami tylko raz na 3 dni. Dlatego jeśli marzy nam sie Astypalea, poleca się raczej okroić teren eksploracji wysp greckich i zrobić sobie trasę: Naxos – Donoussa – Astypalea -Kos na Dodekanezie – Santorini – Kreta Rejs po najciekawszych greckich wyspach – jaka kolejność? Tutaj: Rejs z Santorini na Ios, z Ios na Paros + z Paros na Naxos/Mykonos, stamtąd powrót do portu w Atenach: ceny, rozkłady i wskazówki (klik) jest opis jednej z najlepszych tras promami po Cykladach. Trasa ta została odwrócona: rozpoczęto od Santorini, a następnie poruszano się po punktach: Ios, Paros, kończąc dowolnie na Naxos/Mykonos, z których można udać się samolotem na północ Europy lub popłynąć do portu w Atenach. Zamiennie, można poszerzyć tę wycieczkę o Kretę, od której można zacząć, dostając się do niej bezpośrednio samolotem z Polski. We wpisie znajdują się ceny, godziny startu promów i czas przepraw morskich między wyspami. Poniżej natomiast jest kolejny porządek zwiedzania, zakładający dużo większą swobodę w sklejaniu trasy: Greckie wyspy – mapa 1. Wyspa oddalona od Aten o 2 godziny drogi: Andros Idealna, gdy możemy odwiedzić tylko jedną wyspę podczas krótkiego pobytu w Atenach Ruszamy tradycyjnie z Aten, z portu w Pireusie. Pierwszą wyspę, na którą warto kupić bilet na prom w jednej z agencji portowych może być Andros (oznaczona na naszej mapie numerem 1). Z Pireusu płynie się na Andros około dwie godziny. Wielu Ateńczyków ma tutaj swoje letnie dacze. Jest to najdalej na północ wysunięta część Cyklad. Adros nie jest wyspą szczególnie promowaną wśród turystów. Ma lokalny charakter, a ci, którzy mają tutaj swoje letnie wille, dziękuję bogu za spokojne lato bez przybyszy z całego świata. Mimo to, niektóre miejscowości na wyspie można uznać za typowo turystyczne. Warto odwiedzić na przykład Batsi, gdzie znajduje się trochę tawern, hotelików i plaż z leżakami do wynajęcia. Architektura tej wioski różni się nieco od reszty Cyklad: dachówki są czerwone, a w niektórych częściach wyspy można dostrzec pozostałości po kolonizowaniu tej części morza przez Albańczyków, którzy budowali tutaj domy murowane. Ciekawostką na Andros są pola uprawne podzielone niskimi murkami. W ten sposób unikano wojny o przesuwającą się miedzę. Znajduje się tutaj także prywatne muzeum sztuki współczesnej oraz jeden z najpiękniejszych monasterów: Panachrandou (liczy ponad tysiąc lat). Aby się do niego dostać, trzeba wędrować przez około 3 godziny. Będąc na tej wyspie należy z reguły nastawić się na to, że najpiękniejsze rejony zobaczymy tylko, jeśli zdecydujemy się na piesze wędrówki. Aby zejść do jednej z ciekawszych plaż, trzeba pokonać około tysiąc stopni. Na cyplu Zagora natomiast odkryto starożytne miasto (które istniało prawdopodobnie w czasach Homera). Na wyspie znajduje się kilka bardzo urokliwych plaż. Warto wymienić choćby Nimborio, Agios Pellos, czy Gialię. 2. Wyspa Kea Pełne Ateńczyków przypływających tutaj na weekend Nazwa Kea rzadko przechodzi przez usta osobom, które pytamy o najlepsze wyspy greckie. Niewiele osób tak naprawdę o niej wie, bo nie jest promowana jako turystyczna destynacja. Nie oznacza to, że nie jest warta odwiedzenia. Po prostu nie ma na niej kurortów, w których można najwięcej zarobić z perspektywy biura turystycznego. Jeśli jednak chcemy udać się w samodzielny rejs po wyspach greckich i jeśli mają to być głównie Cyklady, to Kea jest obowiązkowym punktem. Kea to wyspa, która od starożytności słynęła z migdałów. Co ciekawe jednak, nie ma niej drzewek oliwnych, obowiązkowego punktu greckich wysp! Od zawsze miejsce to było zasobne w wodę pitną, prawdziwy rarytas na greckich wyspach, gdzie nadal o czystej i zdatnej do spożycia wodzie mieszkańcy wyrażają się z szacunkiem. Jest to kolejne miejsce bardziej znane wśród rodowitych Ateńczyków przypływających tutaj na przedłużone letnie weekendy niż wśród turystów z Europy, czy ze Świata, którzy wciąż skupiają się na zadeptywaniu Santorini. Dzikie zachodnie wybrzeże tej wyspy może być prawdziwą gratką dla młodych ludzi podróżujących po greckich wyspach z plecakiem. Znajdują się tutaj piaszczyste plaże, trudno dostępne z perspektywy osoby zmotoryzowanej. Niektóre miejsca przy brzegu morza są wręcz wcale niedostępne. Jak większość wysp greckich, szczególnie w archipelagu Cyklady, na Kea znajdują się wykopaliska. Odkryto tutaj między innymi najstarszą na świecie osadę neolityczną. W wiosce Agia Irini znajdują się wykopaliska z czasów minojskich, a także pochodząca z czasów starożytnych droga. Również tak zwany Lew z Kei, o wielkości prawie 6 metrów, znajduje się kilkanaście minut spacerem od Chory. Jeśli chcemy przekonać się, jak wygląda codzienne życie na wyspach greckich, powinniśmy udać się do Chora. To właśnie tam stacjonują miejscowi. Pozostałe wioski na wyspie Kea będą natomiast w mniejszym lub większym stopniu zaadaptowane na potrzeby turystów. 3. Wyspa Tinos Tutaj Grecy podążają w ramach pielgrzymki Ta wyspa grecka jest najbardziej znana wśród samych Greków: co roku tysiące mieszkańców Hellady przypływa tutaj, aby wziąć udział w pielgrzymce do cerkwi Panagia Evangelistria. W cerkwi znajduje się ikona, której przypisywano dziesięcioleci cudowną moc uzdrawiania. W najważniejsze święta maryjne na wyspie zbiera się mnóstwo Greków i Romów. Są kolorowi ubrani i gotują się do wzięcia udziału w szumnej procesji (25 marca i 15 sierpnia). Warto zobaczyć ten kolorowy pochód. Pielgrzymka kończy się rytuałem padania na kolana i obowiązkiem przebycia ostatniego odcinka do ołtarza na kolanach. Co ciekawe, robią to tylko kobiety. Tinos to wyspa, na której można nadal zobaczyć, jak pracują rzeźbiarze: warto w tym celu udać się do wioski Pirgos. Oczywiście, mowa tutaj o rzeźbieniu w marmurze. Na Tinos znajdują się również najciekawsze chyba w całej Grecji gołębniki. Są zdecydowanie inne niż te, do których widoku przyzwyczailiśmy się na północy Europy. Zwyczaj hodowania gołębi przywieźli tutaj Wenecjanie. Miłośnicy historii powinni wiedzieć, że Tinos to ostatnia wyspa zdobyta przez Turków w 1723 r. Najciekawsze plaże na Tinos natomiast znajdziemy w Kolimbithra i Agios Sostis. Najbardziej malownicze wioski to Arnados oraz Kardiani. Na wyspie znajduje się odludne miejsce z dostępem do morza: aby się tam dostać, należy wybrać się nad zatokę Isternion. Schodzimy po marmurowych schodach na ścieżkę, która zaprowadzi nas wprost do morza. 4. Wyspa Kithnos Tutaj mamy szansę podejrzeć codzienne życie mieszkańców greckich wysp Pełne małych domostw, ukwieconych ogródków miejsce. Kiedyś słynęło z gorących źródeł, obecnie bardziej z pasterzy, którzy utrzymują tutaj swoje rodziny ze sprzedaży mleka i mięsa. Kithnos jest nadal mało znana, dlatego jeśli zastanawiamy się, którą grecką wyspę wybrać, aby nie natknąć się na tłumy turystów, to właśnie tutaj mamy na to szansę. W centralnej części wyspy znajduje się Chora – jest to jedyne na Cykladach miasteczko, które ma prostokątną siatkę ulic. Szukając noclegów na wyspie, skierujmy swe kroki do Merichas. Z tej miejscowości w czasie lata kursuje taksówka wodna, rozwożąca turystów po okolicznych plażach. Co robić na Kithnos? Ci, którzy lubią greckie Cyklady docenią przede wszystkim unikalną architekturę. W miasteczkach, na starówkach, niektóre kamienice połączone są w górze drewnianymi belkami. Miasteczka nierzadko można oglądać z góry: wówczas czerwone dachówki, połączone z nikłą roślinnością i specyficznym greckim klimatem wyglądają niesamowicie! 5. Siros Wyspa ze stocznią, z klimatem jak ze starego portu W dawnych czasach to właśnie tutaj znajdował się główny port Grecji. Dopiero pod koniec XIX w. ustąpił miejsca Pireusowi. Od tego jednak czasu, cała wyspa wyraźnie straciła na gospodarczym znaczeniu na mapie Grecji. Nie jest to już strategiczne miejsce dla przepływających przez Grecję statków. Nadal jednak Siros jest dość atrakcyjnym punktem na rejsie po Cykladach. Mimo że na pierwszy rzut oka jej krajobraz może jawić się nieco jako przemysłowy (na wyspie jest stocznia!), to jednak w trakcie pobytu przekonamy się, że nawet i to ma swój urok. Wszędzie czuć zapach ośmiorniczek, czuć wakacyjny klimat, widać wciąż ruch na morzu. Być może nie jest to sielskie i spokojne Santorini, jednak nadal jest to prawdziwy kawałek Grecji. Być może nie do polecenia jako kwintesencja Cyklad i nie jako pierwsze zetkniecie z greckimi wyspami, jednak jako dobry dodatek. Poza tym, to właśnie na Siros można szukać dobrych połączeń promów w trakcie intensywnego eksplorowania wysp greckich (to dobra baza przesiadkowa). Ze względu na dawne bogactwo wyspy, w miasteczkach zlokalizowanych na niej znajdziemy neoklasycystyczne dzielnice, takie jak np. Vaporia. Niezwykle elegancka, pełna rezydencji z końca XIX wieku, wysadzana roślinami, otoczona plantami i wypełniona marmurem. Niektórzy twierdzą, że to najbardziej elegancki zakątek wysp greckich należących do archipelagu Cyklad. Na Siros znajdziemy kilka ładnych plaż, ładne miasteczka, ciekawe jaskinie, a przy jej brzegach kilka odludnych pomniejszych wysepek. Więcej zieleni jest na południu, niż na północy. 6. Mykonos Wyspa w Grecji dla spragnionych rozrywek i luksusu Jest to niesamowicie popularne miejsce. Jeśli jednak porównamy je z wyspami opisanymi powyżej, stwierdzimy, że obiektywnie niej est zbyt piękna. Nie jest ani szczególnie zielona, ani nie ma w niej tak wielu zabytków jak na pozostałych wyspach, nie ma wykopalisk archeologicznych ani nie za bardzo czuć lokalny charakter. Jest skaliście, płasko, bez drzew. Dlaczego jednak to właśnie na Mykonos ludzie przybywają najliczniej? Odpowiedzią jest to, w jaki sposób Grecy przygotowali wyspę. Znajduje się tutaj bardzo dużo niezłych plaż, mnóstwo przyjemnych barów plażowych, restauracji, dobrych noclegów oraz miejsc, w których można po prostu się zabawić podczas wakacji. Dodatkowo, na Mykonos architektura niekiedy wprost oszałamia. Jedyna wioska obecna nadal na Mykonos, znajduje się w głębi lądu (ok 7 km od linii brzegowej). Warto się tam wybrać, jeśli zechcemy zobaczyć coś unikalnego. Miłośnicy historii znajda ciekawostki w muzeum archeologicznym na wyspie lub w muzeum folkloru. Z Mykonos można wybrać się też łodzią na pobliskie Delos. Milosnicy plażowania powinni wiedzieć, że znacznie bardziej wietrzna jest strona północna niż południowa strona wyspy. Najbardziej charakterystyczny obrazek z wyspy Mykonos to oczywiście wiatraki. Znajdują się w mieście Mykonos, które uchodzi za jedno z najbardziej zadbanych miasteczek spośród wszystkich obecnych na Cykladach. 7. Serifos Wyspa podobna do Santorini To górzysta wyspa, na której można znaleźć przede wszystkim spokój. Ciekawostką jest port, który znajduje się w głębi zatoki, osłonięty cyplem. Jeśli polubiliśmy spacerowanie po górzystej Santorini, możemy udać się właśnie na Serifos po dokładkę. Jeśli od Serifos zechcemy udać się bezpośrednio z portu w Pireusie, rejs zajmie około 4 do 5 godzin. Ci, którzy przybywają tam jeszcze na początku czerwca twierdzą, że to jeszcze nie sezon – i można cieszyć się bezludnymi plażami! Trzeba przyznać, że jest to miła odmiana w stosunku do Santorini. Ogromną zaletą wyspy Serifos jest to, że większość plaż jest dostępna tylko pieszo. Dzięki temu wyspa długo jeszcze nie zostanie zadeptana. 8. Sifnos Najbardziej zielona spośród wysp greckich Cyklad Bugenwille, które kochają Polacy (ale nie mogą ich mieć – w naszych ogródkach roślinkom tego typu będzie za zimno!), krzewy jałowca oraz drzewka oliwne. Zdecydowanie to roślinność połączona z kamieniem tworzy klimat tej greckiej wyspy. Unikalne w skali światowej gołębniki i monastery, piękne plaże kapliczki na skałach – miejsc do zobaczenia i zrobienia pięknych zdjęć jest wiele. Główna trasa przecina wyspę po dolinie. Wokół piętrzą się góry, na których już z daleka widoczne są terasy, usiane kolorowymi słynie z garncarzy, którzy nadal działają: przechadzając się po wyspie, w wioskach można zobaczyć od czasu do czasu, jak w ogródkach nadal schną garnki i donice. Nierzadko też spotkamy się z wyrobnikami biżuterii, czy z tkaczami. Ich wyroby można kupić w muzeum folkloru. Na wyspie znajduje się sporo turystów podróżujących z plecakiem. Zimą Sifnos jest niemal bezludne. 9. Andiparos Mała wyspa do przespacerowania pieszo Wyspa słynie z jaskini Spilio Stalaktiton. Regularnie przypływają tutaj promy nie tylko osobowe, ale także samochodowe. Szczyt sezonu przypada tutaj na sierpień. Poruszanie się po wyspie jest nie przysparza problemow: długość to zaledwie 11 km, a szerokość sięga pięciu. Szczególnie warto udać się tutaj na camping znajdujący się nad zatoką Diapori, która wychodzi na płytki kanał miedzy dwiema małymi wysepkami. 10. Paros Wyspa podobna do Mykonos Paros to w przeciwieństwie do pozostałych opisywanych tutaj wysp Cyklad wydaje się nieco bardziej znana. Trudno tutaj o noclegi, szczególnie gdy nadchodzi sezon, czyli koniec lipca i cały sierpień. Paros to wyspa, na której chętnie spędzają czas turyści złaknieni życia nocnego, dobrych knajp, atrakcyjnych klubów oraz modnych plaż. Porównywana jest nieco do Mykonos, jednak trzeba przyznać, że na Paros zabudowa jest nieco mniej chaotyczna. Przypomina bardziej o weneckiej historii Cyklad. Na Paros znajduje się mnóstwo plaż. Do większości z nich dojdziemy pieszo z Nausy. Podczas pobytu na wyspie warto zobaczyć starą wioskę Lefkes, o pochodzeniu tureckim. Warto także urządzać sobie piesze wycieczki po wyspie, szlakiem starych klasztorów, za które tak kochamy Cyklady. Szczególnie popularna jest jednak Nausa. Znajduje się nad wodą. W porcie pięknie kotwiczą kolorowe łodzie, które wprost ocierają się o nabrzeżne chatki właśnie na Paros odbywają się też mistrzostwa świata w windsurfingu. Zdecydowanie jest to jedna z niewielu wysp greckich, które mimo powstania na niej wielu luksusowych sklepów i restauracji oraz atrakcji dla turystów, zachowała swój unikalny urok i miejscowy klimat. Z Paros widoczne są wzniesienia Naksos. Aby to zobaczyć, należy udać się z Lefkes pieszo brukowaną dróżką do Piso Livadi. Nie należy tutaj jednak spodziewać się spokoju, jest to bardzo turystyczne miejsce. 11. Naxos Największa wyspa Cyklad Naxos jest zdecydowanie największą wyspą spośród archipelagu Cyklad. Jest też jedną z najpopularniejszych miejsc w tej części Grecji. Jest tutaj chyba wszystko: liczne plaże, zarówno te komercyjne, jak i trudno dostępne, zakryte za skałami. Piękne, wysokie góry, średniowieczne klasztory, niedostępne i unikalne wioski greckie. Piękna część weneckiej historii, po której pozostała specyficzna architektura, odcisnęła swoje piętno na typowo cykladzkim krajobrazie cykladzkich białych domków z niebieskimi okiennicami. Na koniec mamy odpowiedź na często nękające turystów pytanie: która grecka wyspa jest najładniejsza? Oczywiście, to co się podoba, to rzecz względna. Nie da się jednak przeoczyć faktu, że najwięcej zachwytów oraz prym w oficjalnych rankingach wiedzie Santorini. *Czytaj więcej o poszczególnych wyspach greckich. PAMIĄTKI Z GRECJI, CZYLI PRZEWODNIK: CO PRZYWIEŹĆ Z WAKACJI W GRECJI? DLACZEGO W GRECJI NIE WRZUCA SIĘ PAPIERU DO WC? OKO PROROKA – CO TO JEST? Dla ciekawych historii – starożytne zabytki w Fajstos i Gortynie, dla aktywnych – wyprawa na najwyższy szczyt Krety, Psiloritis. A jeśli odpoczywać, to obowiązkowo przy szklaneczce raki. WTa mapa wprowadzi Cię w świat zachodniej części wyspy i jej trzech największych miast: Heraklionu, Retimno i & guide w nowej odsłonie – większy format i jeszcze więcej treści:- zajmujące opisy blisko 30 niezwykłych miejsc wartych odwiedzenia,- łatwa nawigacja: atrakcje z przewodnika ponumerowane i zaznaczone na mapach, - poręczny format, wygoda składania i trwałość,- mapy w dogodnych dla turysty skalach: zachodniej części Krety (1:150 000), plany Heraklionu (1:10 000), Retimno (1:10 000) i Chanii (1:10 000),- przydatne informacje praktyczne: dni i godziny otwarcia obiektów, wskazówki dotyczące transportu,- informacje o lokalnej kuchni,- kalendarium imprez cyklicznych,- ciekawostki i kolorowe fotografie. Geografia Położenie i klimat Kreta jest piątą co do wielkości wyspą Morza Śródziemnego i największą wyspą Grecji. Jest długa i wąska - ma 260 km długości i od 12 do 60 km szerokości. Powierzchnia wyspy wynosi km2. Kreta leży na południowy-wschód od Peloponezu, mniej więcej w równej odległości od kontynentów Azji, Europy i Afryki. Wyspa położona jest wzdłuż 35º szerokości geograficznej północnej, a więc poniżej części wybrzeża Afryki Północnej (Tunisu czy Algieru). Leżąca kilkanaście kilometrów dalej malutka wyspa Gavdos jest najdalej na południe wysuniętym punktem Europy. Stykają się tu klimaty śródziemnomorski, kontynentalny i afrykański - podobno daje to klimat najzdrowszy w Europie, ze średnią roczną temperaturą powietrza osiągającą 20ºC. Latem temperatura dochodzi do 38ºC, a średnia dobowa w lipcu i sierpniu waha się od 27 do 29ºC. Lato na Krecie trwa najdłużej w całej Grecji - opalać się i kąpać w morzu można od maja do października. W tym czasie opady deszczu są bardzo rzadkie i raczej przelotne. W sierpniu wyspę często nawiedza silny północny wiatr (meltemi), który obniża wilgotność i ułatwia znoszenie dotkliwych upałów w północnej części wyspy. Nagrzane latem (do 25ºC) wody morza oblewającego Kretę sprawiają, że zima ma tam dość łagodny przebieg. Średnia dobowa temperatura powietrza w miesiącach zimowych wynosi 13ºC (w ciągu dnia 16ºC). Od października do marca (kwietnia) występują obfite opady deszczu (od 400 mm na nizinach nadmorskich do 1000-2000 mm w górach), które pozwalają na odrodzenie się wysuszonej roślinności. Opady śniegu na nizinach są absolutną rzadkością, ale w wyższych partiach gór zawsze spada sporo śniegu. Jednak ukształtowanie zboczy nie sprzyja uprawianiu narciarstwa. Rzeźba terenu O wyjątkowości Krety decydują przede wszystkim wysokie i strome góry. Pokrywają one powierzchnię wyspy w większym stopniu niż w Grecji kontynentalnej, bo aż w 95%. Biegnące wzdłuż wyspy z zachodu na wschód trzy główne pasma górskie dzielą Kretę na dwa regiony. Północną i północno-wschodnią część zajmują urodzajne, łagodnie schodzące do morza równiny. Ze względu na łagodniejszą linię brzegową tereny te były zamieszkane już od neolitu. Rozkwitły tam ośrodki handlowe i kulturalne - obecny Heraklion, Chania i Rethymnon. Na południu i południowym-zachodzie znajduje się bardziej surowa i niedostępna część wyspy. Niektóre położone tu wioski dostępne są tylko od strony Morza Libijskiego. Do innych można się dostać także od strony lądu, ale tylko przez wysoko położone przełęcze lub głębokie wąwozy. Zwrócona ku Afryce skalista część wyspy osłonięta jest od chłodnych północnych wiatrów wysokimi górami. Kiedy na północnym wybrzeżu panuje prawie sztormowa pogoda, na oddalonym o zaledwie kilkadziesiąt kilometrów południowym wybrzeżu morze najczęściej jest zupełnie spokojne. Zachodnia Kreta Patrząc na Kretę od zachodniej strony od razu rzucają się w oczy, sięgające prawie 2,5 tys. metrów, Białe Góry - Lefka Ori. Już Minojczycy nazywali je Berekinthos - Biały Masyw. Łatwo przekonać się jak trafne są obie te nazwy. Podczas upalnych letnich miesięcy wapienne szczyty błyszczą w słońcu jasnoszaro, zaś zimą (aż do kwietnia) pokrywa je śnieg. Najwyższy szczyt Gór Białych - Pachnes ( m jest zaledwie o kilka metrów niższy od najwyższego wzniesienia Krety. Południowa ściana Gór Białych poprzecinana jest 14 głębokimi wąwozami, o niemal pionowych ścianach. Rejon ten czasem określany jest po prostu Sfakia - czyli "Wąwozy". Wśród tych wąwozów znajduje się prawdziwa perła - najdłuższy i najgłębszy górski wąwóz Europy - Samaria. Ten 18 km długości "cud natury" każdego lata oblężony jest przez tysiące turystów. Od 1962 r. większą część wąwozu obejmuje Park Narodowy, chroniący niepowtarzalną faunę, florę i rzeźbę terenu. Największa osobliwość znajduje się około 2 km od wylotu wąwozu do Morza Libijskiego. Jest nią wąziutki przesmyk (3-4 metrów szerokości) o stromych, pionowych ścianach, wysokich na kilkaset metrów - "Stalowe Wrota" (Sideroportes). Zarówno Samaria, jak i inne wąwozy były schronieniem partyzantów podczas okupacji tureckiej. A w czasie II Wojny Światowej członkowie rządu greckiego uciekli wąwozem Samaria na południowe wybrzeże, skąd zabrał ich statek do Egiptu. Wśród gór, na wysokości około m znajduje się płaskowyż Omalos, wykorzystywany głównie do wypasu kóz i owiec, ale też i pod uprawy zbóż. Północne wybrzeże zachodniego skrawka Krety zajmują większe wioski, a nawet miasta: Chania, Suda i Kissamos. Jednak najbardziej charakterystycznymi elementami krajobrazu tego regionu są trzy "palce" półwyspów. Dwa zachodnie: Gramvousa i Rodopou są górzyste i prawie nie zamieszkałe. Trzeci - Akrotiri - jest bardzo urodzajny; u jego nasady znajduje się drugie co do wielkości miasto Krety - Chania. Centrum wyspy Centralną część Krety zajmuje kolejny masyw górski - Idi (Oros Idi), nazywany też Psiloritis. Od Gór Białych oddzielony jest on przewężeniem wyspy, na którym znajdują się niskie góry (nieco ponad m W miejscu tym wyspa ma tylko 30 km szerokości, a południowe wybrzeże jest łatwiej dostępne od strony lądu. Na północnym wybrzeżu tego przewężenia znajduje się miasteczko Rethymnon, z niesamowitą starówką z czasów weneckich i potężną twierdzą (Fortezza). Mimo górskiego charakteru, okolice Rethymnonu są dość gęsto zaludnione. Rozłożone na zboczach górskich wioski sprawiają wrażenie zatopionych w sadach owocowych i gajach oliwnych. Wróćmy jednak do Gór Idi, których nazwa wywodzi się od słowa Idha - "zalesiona góra" (dziś już nie za bardzo). Znajduje się tu najwyższy szczyt wyspy nazywany podobnie jak całe góry - Idi lub Psiloritis - m Czasem też można spotkać inną nazwę szczytu - Timios Stavros (Święty Krzyż), pochodzącą od kapliczki znajdującej się na szczycie. Na szczyt prowadzi szlak z płaskowyżu Nida ( m - jego pokonanie wymaga pewnego doświadczenia i zajmuje 6-7 godzin. Wrócić można tą samą drogą lub zejść w kierunku południowym. Oczywiście taką wędrówkę powinno się zaplanować na lato - śnieg na szczytach leży nawet do 5 miesięcy. Od płaskowyżu Nida wiedzie też szlak do leżącej na wysokości m Jaskini Ida (Grota Idajska). Jest to jedna z dwóch jaskiń Zeusa na Krecie. Niektórzy twierdzą, że bóg tu się urodził, jednak większość jest zdania, że tylko się tu wychowywał. W połowie ubiegłego wieku odkryto w niej wiele przedmiotów kultowych z epoki minojskiej, świadczących o wielkim znaczeniu tego miejsca dla religii antycznej. Na południe od masywu Psiloritis (wyspa jest tu najszersza - do 60 km) znajduje się równina Messara. To jeden z najważniejszych rejonów rolniczych Krety. Obniżenie o bardzo żyznych glebach, długie prawie na 40 km i szerokie na ponad 10 km (ok. 140 km2), otoczone jest z trzech stron górami, chroniącymi je przed wiatrem. To tutaj w czasach minojskich zbudowano pałac w Fajstos, a w czasach rzymskich miasto Gortyna. Na północny-wschód od Psiloritis, nad samym morzem, leży stolica Krety - Heraklion (Irakleio [Iraklio]). To turystyczne, przemysłowe i handlowe centrum wyspy. Okolice Heraklionu są najbardziej zaludnionym obszarem Krety. 5 km na południowy-wschód od stolicy znajduje się chyba najczęściej odwiedzane przez turystów miejsce Krety - ruiny i wykopaliska Pałacu Minosa w Knossos, mające blisko cztery tysiące lat. Wschodnia Kreta We wschodniej części Krety leży trzeci wysoki masyw górski - Dikte - Oros Dikti, z najwyższym szczytem o tej samej nazwie - Dikti ( m Góry te są rzadko odwiedzane przez turystów, dzięki czemu zachowały swój dziewiczy charakter. Poza typowo turystycznymi miejscowościami na wybrzeżu, w głębi górzystego lądu życie jakby stanęło w miejscu. Mieszkańcy żyją tu tak, jak przed kilkudziesięciu laty i widok wieśniaków na osłach czy leniwie przesiadujących w kafenionach nie należy do rzadkości. Jednak prawdziwą atrakcją tego regionu jest płaskowyż Lassithi (45 km2). To bardzo żyzna dolina leżąca pośrodku masywu Dikte, a więc ze wszystkich stron osłonięta od wiatru górami. Żyzność swą zawdzięcza masom wód gromadzących się w podziemnych wapiennych grotach podczas wiosennych roztopów śniegu. Jedna z takich jaskiń - Psychro albo Dikte, nazywana jest Grotą Zeusa. To tu miał się narodzić "ojciec bogów i ludzi". Pierwsze znaleziska kultowe z epoki minojskiej odnaleziono tu jeszcze podczas okupacji tureckiej w 1866 r. Jednak dopiero po wyzwoleniu wyspy rozpoczęto zorganizowane wykopaliska. Dziś jaskinia jest masowo odwiedzana przez turystów. W krajobraz płaskowyżu Lassithi charakterystycznie wpisane są niezliczone wiatraki, które dawniej napędzały pompy wydobywające wodę z głębi ziemi. Kiedyś było ich prawie 10 tysięcy. Obecnie pracę tę wykonują pompy spalinowe, a nieliczne pozostałe wiatraki wyremontowano tylko ze względu na turystów. Dzięki nawadnianiu możliwa jest tu efektywna uprawa zbóż, ziemniaków, warzyw i owoców. Na wschód od gór Dikti, pomiędzy miasteczkami Agios Nikolaos i Hierapetra (Ierapetra), wyspa zwęża się do zaledwie 12 km. To przesmyk Hierapetra (Ierapetra). Rozległa równina nadmorska usiana jest szklarniami lub zagonami prymitywnie przykrytymi folią. Za sprawą gorącego powietrza znad Afryki, klimat jest tu niezwykle łagodny, choć czasem zbyt suchy. Większość mieszkańców żyje z uprawy warzyw - głównie ogórków i pomidorów. Wschodni kraniec zajmują niewysokie góry, wiosną porośnięte wonnymi ziołami. Jest tam też sporo winnic. Tereny te są dość słabo zaludnione, niewielki jest też ruch turystyczny. Jedną z największych atrakcji jest plaża Vai - położona na skraju gaju palmowego. Krajobraz ten przypomina wyspy karaibskie. A nieco w głąb lądu znów widać charakterystyczne wiatraki. W odróżnieniu od tych z Lassithi, te to nowoczesne farmy wiatrowe wytwarzające energię elektryczną, która zaspokaja potrzeby całego regionu. No może prawie całego - bo od niedawna południowo-wschodnim wybrzeżu w Atherinolakkos działa nowa elektrownia opalana mazutem.

mapa krety po polsku